องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)

คู่มือการประเมินพื้นที่ท่องเที่ยว เพื่อการประกาศพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน

บทนำ

องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. เป็นหน่วยงานของรัฐประเภทองค์การมหาชน สังกัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา จัดตั้งขึ้นตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) พ.ศ. 2546 ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา และแก้ไขเพิ่มเติมตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งองค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2562 มีภารกิจหลักตามพระราชกฤษฎีกาดังกล่าวในการบริหารและพัฒนาพื้นที่เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนในเชิงบูรณาการ คือ
•    ประสานงานการบริหารจัดการการท่องเที่ยวระหว่างส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่นหรือหน่วยงานอื่นของรัฐที่มีอำนาจหน้าที่หรือได้รับมอบหมายให้บริหารจัดการการท่องเที่ยวทั้งในระดับชาติ ระดับภูมิภาค หรือระดับท้องถิ่น
•    ประสานงานการใช้อำนาจหน้าที่ของส่วนราชการ รัฐวิสาหกิจ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือหน่วยงานอื่นของรัฐที่มีอำนาจหน้าที่เกี่ยวกับการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม ชุมชน ผังเมือง สิ่งแวดล้อมการท่องเที่ยว หรือการรักษาความสงบเรียบร้อย เพื่อบูรณาการการบริหารจัดการการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน
•    ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการพัฒนาและรักษาสิ่งแวดล้อมเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน
•    ส่งเสริมการใช้ศักยภาพของหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและภาคเอกชนในการพัฒนาตลาดการท่องเที่ยว
•    ส่งเสริมการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชนและพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่ชุมชน โดยการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง
•    ส่งเสริมและสนับสนุนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนท้องถิ่นจัดให้มีการบำรุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญาท้องถิ่น หรือวัฒนธรรมอันดีงามของท้องถิ่น
•    ส่งเสริมการจัดทำข้อมูลสารสนเทศและการวิจัยเกี่ยวกับการท่องเที่ยวและพัฒนากลไกการบริหารจัดการองค์ความรู้ด้านการท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ รวมทั้งพัฒนาต้นแบบหรือ ศูนย์เรียนรู้ด้านการพัฒนาการท่องเที่ยว
•    ส่งเสริมการพัฒนาพื้นที่ที่มีศักยภาพในด้านการท่องเที่ยว เพื่อให้เกิดการจ้างงานและยกระดับคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่แห่งท้องถิ่นให้ดีขึ้น
 

การดำเนินงานตามภารกิจดังกล่าวมาข้างต้น อพท. จะต้องทำการประกาศพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ที่จะเข้าไปดำเนินงานตามภารกิจการส่งเสริม สนับสนุน พัฒนา รวมทั้งบูรณาการการบริหารจัดการการท่องเที่ยวเป็นพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยการประกาศพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนดังกล่าวของ อพท. ต้องมีกระบวนการที่เป็นมาตรฐานสำหรับให้เจ้าหน้าที่ของ อพท. ใช้เป็นแนวทางในการดำเนินงานในทุกพื้นที่ที่จะประกาศเพิ่มเติม ผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการนโยบายการท่องเที่ยวแห่งชาติ จึงได้กำหนดแนวทางในกระบวนงานการประกาศพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน จนถึงกระบวนการถอนตัวจากพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ที่เชื่อมโยงตั้งแต่ต้นจนจบกระบวนงานตามคู่มือฉบับนี้