องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน)

ถอดบทเรียน "บ้านทุ่งประดู่" สู่รางวัล DASTA Awards 2020

          อพท. ยกชุมชน "บ้านทุ่งประดู่" ชุมชนต้นแบบท่องเที่ยวชุมชนแห่งประเทศไทย การันตีด้วยรางวัล DASTA Awards 2020 สู่เป้าหมายการท่องเที่ยวยั่งยืนอย่างแท้จริง
 

          รางวัล DASTA Awards 2020 น่าจะเป็นเครื่องการันตีว่า ชุมชนบ้านทุ่งประดู่ อำเภอทับสะแก จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ มีการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวอย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งยังอนุรักษ์วิถีชีวิต สิ่งแวดล้อม และทรัพยากรธรรมชาติ จนทำให้ชุมชนมีรายได้เพิ่มขึ้นจากธุรกิจท่องเที่ยวนอกเหนือจากอาชีพเดิม ขณะที่ยังคงวิถีชีวิตดั้งเดิมไว้

          นายสุจินต์ มีประดิษฐ์ ผู้อำนวยการฝ่ายปฏิบัติการ สำนักงานพื้นที่พิเศษ 8 หรือ อพท.8 องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน) หรือ อพท. ฉายภาพให้เห็นถึงศักยภาพของชุมชนบ้านทุ่งประดู่ ที่มีทั้งความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และวิถีชีวิตดั้งเดิม ซึ่งทรงคณค่าและควรจะอนุรักษ์สิ่งเหล่านี้ไว้ อพท. จึงนำเกณฑ์การพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน หรือ CBT Thailand ซึ่งพัฒนาขึ้นมาจากเกณฑ์การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนโลก (Global Sustainable Tourism Criteria : GSTC) เข้าไปวางกรอบสร้างแนวทางให้ชุมชน รวมถึงสร้างองค์ความรู้ ต่อยอด ประยุกต์ให้เข้ากับบริบทของชุมชน

          ชุมชนบ้านทุ่งประดู่เป็นแหล่งท่องเที่ยวบนชายฝั่งทะเลตะวันตกของอ่าวไทยที่มีธรรมชาติสวยงาม ผสมผสานกับวิถีดั้งเดิมของการดำรงชีวิตของชุมชน หากไม่สืบทอดก็อาจจะเลือนหายไป โดยเฉพาะอย่างยิ่ง วิถีมะพร้าว ที่จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ได้รับการยกย่องว่า เป็นเมืองหลวงของมะพร้าว ชุมชนจึงนำมะพร้าวมาทำเป็นผลิตภัณฑ์ รวมถึงอาหาร เพื่อเสิร์ฟนักท่องเที่ยว เหมาะที่จะทำกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้เรียนรู้ถึงกระบวนการผลิตสินค้า
 

          การท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ที่บ้านทุ่งประดู่ เริ่มต้นจากการเรียนรู้ผลิตภัณฑ์จากมะพร้าวทั้งแบบสดและแบบแปรรูป เช่น การนำกากมะพร้าวมาทำสีย้อมผ้าสำหรับทำกิจกรรมมัดย้อม การทำสบู่จากมะพร้าว และการทำน้ำมันมะพร้าวนวดสมุนไพร รวมถึงร้อยลูกปัดจากกะลามะพร้าว ไฮไลต์อยู่ที่การเรียนรู้การทำ "ขนมอัญมณีนกคุ่ม" ที่มีแห่งเดียวในประเทศไทย ที่นำมะพร้าวสายพันธุ์ "มะพร้าวนกคุ่ม" ซึ่งเป็นพันธุ์พื้นเมืองของที่นี่และหาได้ยากมาก มีลักษณะลูกเล็กเรียวและมีน้ำที่หวานกว่ามะพร้าวทั่วไป โดยนำเนื้อมะพร้าวนกคุ่มที่อ่อนกำลังพอดีมาหั่นและแช่น้ำสมุนไพรให้เกิดสีสันสวยงาม จากนั้นคลุกกับแป้ง 3 สี ได้แก่ แดง ขาว น้ำเงิน ซึ่งเป็นสีของอัญมณี 3 ชนิด คือ ทับทิม เพชร และไพลิน หน้าตาออกมาคล้าย ๆ กับทับทิมกรอบ กินกับน้ำแข็งใส่น้ำกะทิ รสชาติหวาน หอม
 

          นอกจากนี้ชุมชนยังได้จัดกิจกรรมท่องเที่ยววิถีชุมชนขึ้น เพื่อให้นักท่องเที่ยวโดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ ได้เรียนรู้วิถีชีวิตดั้งเดิม เข้าใจวิถีชีวิตของชุมชน จากการถ่ายทอดของนักสื่อความหมาย ซึ่งจะเพิ่มมูลค่าให้สินค้าและบริการ อีกทั้งยังจะดำรงไว้ซึ่งอัตลักษณ์ วิถีชีวิตของชุมชนดั้งเดิม ซึ่งชาวบ้านที่นี่ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมงชายฝั่ง นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้วิถีการทำประมง วิถีการทำเกษตร ที่ได้รับมาตรฐาน Organic Thailand
 

          ทั้งนี้ ชุมชนบ้านทุ่งประดู่ จะเป็นชุมชนต้นแบบให้กับจังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ในด้านการบริหารจัดการอย่างยั่งยืน โดย อพท. จะประชาสัมพันธ์และส่งเสริมการตลาดอย่างยั่งยืน ซึ่งมีเป้าหมายส่งเสริมให้เกิดการรับรู้ให้ชุมชนบ้านทุ่งประดู่เป็นจุดหมายปลายทางของกลุ่มนักท่องเที่ยวทั่วไป